Bảo tàng Lịch sử Quốc gia – võ thị sáu sinh năm bao nhiêu

Có một tiếng hát đã trở thành mẩu truyện thần thoại lan tỏa trong không gian và thời gian, làm rung động trái tim mỗi người khi nghĩ về người con gái kiên trì, kiên cường, người người hùng “đã chết cho mùa hoa lêkima nở”. Tấm gương chị Võ Thị Sáu lạc quan, yêu đời, luôn tin tưởng vào thắng lợi của cách mạng, đồng ý hy sinh đời mình vì tương lai tươi sáng của dân tộc vẫn còn vang mãi một lời ca.

Nữ Người hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu (1933-1952).

Chị Võ Thị Sáu tên thật là Nguyễn Thị Sáu sinh năm 1933 (có tài liệu ghi năm 1935), quê ở xã Phước Thọ, quận Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa, nay thuộc xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Chị là con gái thứ sáu của ông Võ Văn Hợi làm nghề đánh xe ngựa và bà Nguyễn Thị Đậu bán bún bò.

Võ Thị Sáu sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng, làm liên lạc, tiếp tế và phân phối nhiều tin tức có giá trị cho công an quận Đất Đỏ. Qua nhiều lần thử thách, chị luôn hoàn thiện nhiệm vụ. Năm 1947, công an quận đã quyết định kết nạp chị vào Đội Công an xung phong quận Đất Đỏ khi mới 14 tuổi.

Với trí thông minh, dáng vóc nhỏ, nhanh nhẹn, Võ Thị Sáu đã luồn sâu vào vùng tạm chiếm từ thị xã Đất Đỏ đến Phước Lợi, Long Mỹ, Phước Hải hoàn thiện xuất sắc nhiệm vụ liên lạc, nắm tình hình, phân phối và giải trình kịp thời cho tổ chức nhiều tin tức trọng yếu, đã hỗ trợ cho công an quận Đất Đỏ có plan chủ động dự phòng và tấn công địch có hiệu quả.

Võ Thị Sáu đã phát hiện kịp thời tên Sáu Thoại – nữ gián điệp làm chỉ điểm cho Pháp để giải trình cho tổ chức xử lý. Tháng 7-1948, chị phát hiện tên Sớm là nhân viên công an xã đã phản bội, đang chỉ đường dẫn Pháp vào úp sọt căn cứ của Đội Công an xung phong. Nhờ thông tin giải trình kịp thời công an huyện và Đội Công an xung phong đã thoát khỏi nguy hiểm, bảo vệ được cách mạng.

Ngày 14-7-1948, Võ Thị Sáu mai phục ném lựu đạn về phía khán đài cuộc mít tinh kỷ niệm quốc khánh Pháp do tên tỉnh trưởng Lê Thành Tường tổ chức tại Đất Đỏ. Tiếp đó, chị còn tham gia nhiều trận diệt tề trừ gian giành thắng lợi. Tiêu biểu là trận đánh vào sào huyệt địch để diệt tên tổng Tòng là việt gian khét tiếng chống phá cách mạng, làm hắn bị thương nặng, lính đồn khiếp sợ, không dám lùng sục như trước.

Tháng 2-1950, chị đứng đầu một tổ, dùng lựu đạn tập kích diệt hai tên Cả Day và Cả Suốt, không may chị bị địch bắt. Mười lăm tuổi, Sáu bước vào nhà tù Bà Rịa.

Trong tù, Sáu bị tra tấn dữ dội. Những lần tra tấn ai thì chúng lại bắt Sáu phải nhìn thấy. Hành động man rợ này nhằm uy hiếp trí não của chị. Nhưng điều này chỉ để lại trong tâm trí của chị Võ Thị Sáu một ấn tượng khá sâu sắc. Sáu tự nhủ: “Kẻ thù là một con vật ghê tởm, không thể chung sống được với chúng. Còn một phút, một hơi thở thì cũng phải chiến đấu để góp phần tiêu diệt chúng”. Không khiếp sợ kẻ thù nếu một khi ta đã căm thù chúng. Này là bài học trước tiên của Sáu khi bước chân vào nhà tù.

Ba tháng sau, chúng mang Sáu về giam ở Khám Lớn Sài Gòn. Tại đây, Sáu được chúng cho vào ban nấu bếp của nhà tù. Nhờ vậy, chị đã làm tốt nhiệm vụ mà nền tảng bí mật của cách mạng trong tù giao phó. Này là thông tin chỉ thị từ nền tảng đến từng phòng giam. Không may công việc này vỡ lở vì có kẻ phản bội khai báo. Hắn phân phối cho kẻ thù toàn thể hoạt động của chị, vì vậy vào tháng 5/1951 chị bị thực dân Pháp mang ra tòa xét xử và bị kết án tử hình. Nhưng kết án tử hình một cô bé 16 tuổi là điều khó đồng ý. Do đó chúng đã sửa lại trong hồ sơ là chị sinh năm 1933 cho đúng với luật “công pháp quốc tế”.

Ngày 21/01/1952, chị bị mang ra Côn Đảo với số tù ₲.267 và bị giam riêng trong xà lim Sở Cò (nay là trường mẫu giáo Măng Non, huyện Côn Đảo). Đêm 22/01/1952, chị được Chi bộ nhà tù kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tranh vẽ chị Võ Thị Sáu trước khi bị xử bắn.

Sáng 23/01/1952, sau thời điểm tên chánh án làm thủ tục thi hành án, viên cố đạo liền lên tiếng: “Trước khi con chết, cha đến rửa tội cho con. Cha cầu nguyện cho linh hồn của con được lên thiên đàng”. Chị Sáu phẫn nộ đứng vụt dậy, chỉ vào mặt hắn thét lớn: “Tao là người yêu nước! Tao không có tội gì cả. Chỉ có chúng mày, quân giết người mới có tội!”.

Giặc Pháp mang chị Võ Thị Sáu ra pháp trường xử bắn. Tên chánh án hỏi chị: “Còn yêu cầu gì trước khi chết?”. Chị nói: “Không cần bịt mắt tôi. Hãy để cho đôi mắt tôi được nhìn đất nước thân yêu đến giây phút cuối cùng và tôi có đủ can đảm để nhìn thẳng vào họng súng của các người!”. Nói xong, chị khởi đầu cất cao tiếng hát. Chị hát bài Tiến quân ca. Giọng hát của người con gái Đất Đỏ lúc này thiết tha cất cánh bổng, say sưa át cả tiếng tên chánh án đọc lệnh thi hành án tử hình và tiếng hô sai bảo cho toán lính lên đạn của tên đội trưởng lê dương. Khi tên lãnh đạo sai bảo cho bọn lính chuẩn bị nổ súng thì chị mau lẹ ngưng hát và hô vang: “Đả đảo thực dân Pháp!”. “Việt Nam độc lập muôn năm!”. “Hồ Chủ tịch muôn năm!”. Chị Sáu vẫn ngẩng cao đầu và tiếng hô cuối cùng của chị không mất đi mà vang vọng mãi đến thiên thu.

Sau cuộc hành quyết Võ Thị Sáu, một người lính lê dương già đã bỏ ăn 3 ngày, ông ta luôn khóc than và sám hối với những tù chính trị ở công quán Côn Đảo: “Cô ta tin vào chính nghĩa dân tộc, bình thản đến lạ lùng, yêu đời đến phút chót, dũng khí tỏa ra cả khi ngã xuống. Đó mới chính là anh hùng”.

Mộ Người hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu tại khu B2 nghĩa trang Hàng Dương, Côn Đảo.

Tuổi 17 của Võ Thị Sáu mãi mãi nằm lại Côn Đảo. Mộ của chị hiện tại đặt tại nghĩa trang Hàng Dương, Côn Đảo. Ngày 2/8/1993, Chủ tịch Lê Đức Anh thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký quyết định số 149 XT/CTN phong tặng chị Võ Thị Sáu danh hiệu Người hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vì “đã lập chiến công đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, giữ vững khí tiết người chiến sĩ công an, nêu gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng”. Nhiều văn nghệ sĩ đã xúc động lấy tấm gương sáng của chị để sáng tác – nhưng nổi tiếng nhất có vẻ là ca khúc “Biết ơn chị Võ Thị Sáu” của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn. Chắc hẳn nhiều thế hệ vẫn còn nhớ: “Người thiếu nữ ấy như mùa xuân, chị đã dâng cả cuộc đời, để chiến đấu với bao niềm tin, dù chết vẫn không lùi bước. Chị Sáu đã hy sinh rồi, giọng hát vẫn như còn vang dội vào trái tim những người đang sống, giục đi lên không bao giờ lui”.

Tượng Người hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu trong công viên mang tên chị tại xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Nữ Người hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu là một biểu tượng thần thoại, tràn ngập trí não lạc quan cách mạng, trước họng súng kẻ thù không hề run sợ, tỏ rõ được khí phách của người yêu nước, yêu cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào thắng lợi của cuộc cách mạng, đồng ý hy sinh đời mình vì tương lai tươi sáng của dân tộc. Chị mãi mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ Việt Nam noi theo, nhất là thế hệ trẻ.

Lê Khiêm (tổng hợp)

Nguồn:

– Lê Minh Quốc, “Võ Thị Sáu bất tử ở tuổi 17”, Các vị nữ danh nhân Việt Nam, Tập 8, Tp. HCM: Nxb. Trẻ, 2009, tr. 218-225.

– “Anh hùng Võ Thị Sáu (Liệt sĩ)”, Chân dung người hùng thời kì Hồ Chí Minh, Н.: Quân đội nhân dân, 2002, tr.233.