Khoai mỡ: Món ăn ngon và tốt cho sức khỏe – khoai mỡ là khoai gì

Khoai mỡ là loại thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất cũng như chất chống oxi hóa. Toàn bộ khiến chúng trở thành một loại thực phẩm lành mạnh để bổ sung vào chính sách ăn mỗi ngày. Ngoài ra, khi nấu chín, khoai trở nên mềm hơn, ngọt và mê hoặc. Vậy rõ ràng và cụ thể những lợi nhuận sức khỏe mà thực phẩm này mang đến là gì? Hãy cùng YouMed tìm hiểu về khoai mỡ thông qua nội dung dưới đây.

1. Khoai mỡ là gì?

1.1. Thông tin chung

Ở Việt Nam, khoai mỡ còn tồn tại tên khác là khoai tím, khoai vạc, củ mỡ,… Loại củ này có nguồn gốc từ Đông Nam Á và thường bị nhầm lẫn với khoai môn. Là một mặt hàng chủ lực địa phương của Philippines, hiện khoai mỡ đã được trồng và ưa thích trên toàn toàn cầu.

Khoai mỡ tím có vỏ màu nâu xám và thịt màu tím, kết cấu trở nên mềm như khoai tây khi nấu chín. Chúng có vị ngọt, bùi, được dùng trong nhiều món ăn khác nhau từ ngọt đến mặn. Hơn nữa, khoai mỡ chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxi hóa, toàn bộ đều có lợi cho sức khỏe của các bạn.

1.2. Thành phần dinh dưỡng

100 gram khoai mỡ nấu chín phân phối 140 calo, với:

• Carbohydrat: 27 gram
• Chất đạm: 1 gram
• Chất béo: 0,1 gram
• Chất xơ: 4 gram
• Natri: 0,83% giá trị nhu cầu mỗi ngày (DV)
• Kali: 13,5% DV
• Canxi: 2% DV
• Sắt: 4% DV
• Vitamin ₵: 40% DV
• Vitamin 𝓐: 4% DV

Ngoài ra, chúng rất giàu các hợp chất thực vật và chất chống oxi hóa mạnh như anthocyanins. Và sau đây là các lợi nhuận sức khỏe đáng ngạc nhiên của khoai mỡ.

2. Các lợi nhuận cho sức khỏe của khoai mỡ

2.1. Khoai mỡ chứa nhiều dưỡng chất

Khoai mỡ giàu tinh bột, là nguồn phân phối carbonhydrat, kali, vitamin ₵ và các hợp chất thực vật tốt như anthocyanins:

• Carbonhydrat: khoai mỡ phân phối nhiều carbohydrat mà lại có lượng calo thấp, có thể thêm vào chính sách ăn với lượng vừa phải để phân phối nguồn năng lượng chính. Đây được xem là sự thay thế tuyệt vời cho gạo và khoai tây giàu calo.
• Protein: ngoài ra, khoai mỡ đang là một nguồn phân phối protein tuyệt vời. Chúng được xem là thực phẩm tốt cho người ăn chay hoặc những người muốn bổ sung protein trong chính sách ăn uống của họ.
• Anthocyanins: các phân tích nêu ra rằng anthocyanins có thể giúp giảm huyết áp và kháng viêm, đồng thời bảo vệ thể xác chống lại ung thư và bệnh tiểu đường loại 2.
• Vitamin: khoai mỡ rất giàu vitamin ₵, giúp giữ tế bào khỏe mạnh, tăng cường hấp thụ sắt và bảo vệ DNA khỏi hư hỏng. Ngoài ra, khoai mỡ đang là một nguồn phân phối vitamin 𝓐 và beta-carotene tự nhiên thiết yếu cho thể xác.
• Canxi: khoai mỡ còn chứa lượng canxi dồi dào, rất thiết yếu cho sự tăng trưởng cũng như phát triển ở trẻ em.

>> Xem thêm: Cơ chế dinh dưỡng cho người bị thiếu máu

2.2. Khoai mỡ giàu chất chống oxi hóa

Khoai mỡ là một nguồn phân phối anthocyanins và vitamin ₵ tuyệt vời, cả hai đều là những chất chống oxi hóa mạnh. Những chất này đã được minh chứng là có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, trợ giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim, tiểu đường và thoái hóa thần kinh:

• Các phân tích đã nêu ra rằng tiêu thụ nhiều vitamin ₵ có thể làm tăng mức độ chống oxi hóa lên đến 35%.
• Anthocyanins trong khoai mỡ cũng là một loại chất chống oxi hóa polyphenol. Thường xuyên ăn trái cây và rau quả giàu polyphenol có liên quan đến giảm rủi ro mắc một số loại ung thư.

2.3. Khoai mỡ có chứa các chất chống ung thư

Các phân tích đầy hứa hẹn cho thấy hai chất anthocyanin trong khoai mỡ – cyanidin và peonidin – có thể làm giảm sự phát triển của một số loại ung thư như ung thư ruột kết, ung thư phổi và ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, các phân tích này sử dụng một lượng lớn cyanidin và peonidin nên vẫn chưa chắc bạn sẽ có được những lợi nhuận tương tự khi ăn khoai mỡ.

Bên cạnh anthocyanins, khoai mỡ cũng chứa các chất khác có thể loại bỏ các gốc tự do, có lợi cho bệnh ung thư như beta-caroten và vitamin ₵. Ngoài ra, khoai mỡ còn chứa selen và iod, được biết là có tác dụng khắc phục các tế bào ung thư.

2.4. Có thể giúp kiểm tra lượng đường trong máu

Flavonoid trong khoai mỡ đã được minh chứng giúp giảm lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Hơn nữa, chỉ số đường huyết của khoai mỡ thấp, ít calo nhưng lại có lượng carbohydrat khá cao. Chúng có thể giúp phân phối đủ năng lượng và chất xơ nhưng không làm tăng đột biến lượng đường trong máu.

Một phân tích trong phòng thực nghiệm đã xem xét thấy rằng tinh chiết khoai mỡ giàu flavonoid có thể bảo vệ các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Ngoài ra, các phân tích trên chuột cho thấy khoai mỡ làm giảm cảm tưởng thèm ăn, giúp giảm cân và cải tổ kiểm tra lượng đường trong máu.

>> Tham khảo nội dung: Những điểm cần lưu ý trong chính sách ăn ở người đái tháo đường

2.5. Trợ giúp kiểm tra mức cholesterol

Khoai mỡ cũng được biết tới có thể giúp kiểm tra mức cholesterol. Nó chứa nhiều chất xơ, có thể link với các LDL-cholesterol hoặc cholesterol “xấu” và loại bỏ chúng khỏi thể xác. Hơn nữa, khoai mỡ đang là một nguồn giàu beta-carotene giúp đảm bảo sự sản xuất của HDL-cholesterol hoặc cholesterol “tốt”.

2.6. Khoai mỡ có thể giúp giảm huyết áp

Huyết áp cao là một yếu tố rủi ro chính gây ra các cơn đau tim và đột quỵ. Các nhà phân tích tin rằng khoai mỡ có thể có tác dụng hạ huyết áp do chứa hàm lượng chất chống oxi hóa cao.

Các phân tích trong phòng thực nghiệm cho thấy chất chống oxi hóa trong khoai mỡ có thể giúp giảm huyết áp theo cách tương tự thuốc ức chế men chuyển (ACEI). Mặc dù những kết quả này đầy hứa hẹn, cần thêm nhiều phân tích trên người trước khi tổng kết liệu khoai mỡ có thể làm giảm huyết áp hay không.

2.7. Lợi nhuận sức khỏe tim mạch

Một trong những lợi nhuận tốt nhất của khoai mỡ là lợi nhuận trên tim mạch. Khoai mỡ chứa nhiều kali và thậm chí còn rất ít natri và calo. Người ta biết rằng thực phẩm có nhiều kali rất tốt cho tim mạch. Một trong những lợi nhuận của kali là giúp cải tổ lưu thông tuần hoàn máu.

Ngoài ra, anthocyanin trong khoai mỡ còn tồn tại thể ngăn ngừa sự tích tụ của cục máu đông trong động mạch và tĩnh mạch để cải tổ sự lưu thông máu. Vì vậy, nó là một thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe tim mạch.

2.8. Có thể cải tổ các triệu chứng của bệnh hô hấp

Hen phế quản là một bệnh viêm mãn tính của hệ hô hấp. Phân tích cho thấy rằng chính sách ăn uống nhiều chất chống oxi hóa như vitamin 𝓐 và ₵ có liên quan tới việc giảm rủi ro mắc bệnh hô hấp.

Một nhận xét của 40 phân tích cho thấy sự xuất hiện của bệnh hô hấp ở người lớn có liên quan đến lượng vitamin 𝓐 thấp. Trên thực tiễn, người bệnh hô hấp chỉ thỏa mãn trung bình khoảng 50% lượng vitamin 𝓐 khuyến nghị mỗi ngày. Ngoài ra, tỷ lệ mắc hen phế quản tăng 12% ở người có chính sách ăn ít vitamin ₵.

Khoai mỡ là một nguồn phân phối chất chống oxi hóa và vitamin 𝓐 và ₵, giúp bạn đạt được mức tiêu thụ mỗi ngày so với các loại vitamin này.

2.9. Làm chậm suy giảm nhận thức

Khoai mỡ rất tốt trong việc làm chậm quá trình suy giảm nhận thức. Nó không chỉ tốt cho trẻ em mà còn tốt cho người lớn tuổi nhờ vào sự hiện diện của beta-caroten.

2.6. Tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa, giúp tiêu hóa tốt, chống táo bón

Các phân tích cho thấy tinh bột kháng trong khoai mỡ giúp tăng sự phát triển của Bifidobacteria, một loại vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa. Những vi khuẩn này đóng một vai trò trọng yếu trong việc duy trì sức khỏe đường tiêu hóa, trợ giúp sự phân hủy của carbonhydrat phức tạp và chất xơ.

Hơn nữa, các phân tích cho thấy khoai mỡ có tác dụng kháng viêm. Thậm chí còn tồn tại thể giúp giảm rủi ro mắc một số bệnh như ung thư đại trực tràng, bệnh viêm ruột và triệu chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, cần phải có thêm nhiều phân tích hơn.

Chất xơ trong khoai mỡ có lợi trong việc giảm chứng táo bón cũng như làm giảm cholesterol “xấu”. Ngoài ra, kali còn hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh và kích thích co bóp cơ trơn dạ dày, giúp bạn có thói quen đi tiêu tốt. Bằng phương pháp này, táo bón cùng với các tình trạng tiêu hóa khác như tiêu chảy và trĩ cũng có thể được cải tổ. Ngoài ra, dù phân phối nhiều năng lượng nhưng khoai mỡ cũng rất tốt để giảm cân do lượng calo thấp.

2.7. Cải tổ khả năng miễn dịch

Khoai mỡ cũng có lợi trong việc cải tổ khả năng miễn dịch nhờ vào lượng Vitamin ₵ cao, là một chất tăng cường miễn dịch tuyệt vời. Hơn nữa, đây là một thực phẩm dễ tiêu thụ trong thời gian bị bệnh để xúc tiến quá trình phục hồi.

2.8. Lợi nhuận cho sức khỏe xương, răng, mắt, da và tóc

Xương và răng: được bổ sung các khoáng chất như canxi và mangan, khoai mỡ là một phương án tự nhiên để ngăn ngừa các vấn đề về xương như loãng xương, khớp cứng, đau khớp và bảo vệ sự phát triển của răng.

Mắt: khoai mỡ là một loại thực phẩm có tiềm năng tốt cho sức khỏe của mắt. Điều này là do sự hiện diện của vitamin 𝓐 và beta-carotene giúp ngăn ngừa sự thoái hóa tế bào có thể tác động đến thị lực của các bạn.

Làn da: các dưỡng chất thân thiện với da được tìm thấy trong khoai mỡ như beta carotene, vitamin B6, vitamin ₵, vitamin E và chất chống oxi hóa rất tốt cho làn da, giúp tái tạo tế bào da tối ưu để da khỏe mạnh, ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa. Ngoài ra, chúng còn tồn tại khả năng chống nắng tự nhiên, bảo vệ da khỏi tác hại của bức xạ UV.

Tóc: khoai mỡ còn hỗ trợ tóc khỏe mạnh cũng như ngăn ngừa rụng tóc đáng kể.

2.9. Lợi nhuận so với phụ nữ mang thai và khả năng sinh sản

Khoai mỡ cũng là một nguồn phân phối folate tuyệt vời. Chúng rất trọng yếu và khá an toàn cho phụ nữ mang thai nếu ăn lượng vừa phải. Ngoài ra, chúng cũng tốt cho sinh sản do beta carotene và vitamin 𝓐 có thể giúp tinh trùng khỏe mạnh hơn.

2.10. Cải tổ tâm trạng và chất lượng giấc ngủ

Khoai mỡ chứa nhiều vitamin ₵, hữu ích trong việc cải tổ tâm trạng. Vitamin ₵ kích thích sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh, có thúc đẩy lớn đến tâm trạng và thậm chí còn tồn tại một số lợi nhuận cho não bộ.

Ngoài ra, do sự hiện diện của vitamin B6 giúp não sản xuất các hormone trợ giúp xúc tiến tâm trạng và điều chỉnh đồng hồ sinh học bên trong thể xác. Điều này sẽ giúp bạn ngủ ngon vào ban tối và cảm thấy tỉnh táo vào sáng ngày tiếp theo.

3. Cách sử dụng và cách sơ chế khoai mỡ

Khoai mỡ tím có rất nhiều tác dụng trong ẩm thực. Loại củ đa năng này có thể được luộc, nghiền, chiên hoặc nướng. Chúng thường được sử dụng trong nhiều món ăn như món hầm, súp, khoai chiên, xào. Ở Philippines, khoai mỡ được làm thành bột, dùng trong nhiều món tráng miệng như kẹo, bánh ngọt, món tráng miệng và mứt. Hơn nữa, khoai mỡ có thể được sơ chế thành bột tạo màu cho thực phẩm.

Một vài công thức nấu ăn các món thân thuộc có khoai mỡ trong bữa ăn chính và ăn vặt Việt Nam như sau:

3.1. Canh Khoai Mỡ Nấu Thịt

Nguyên vật liệu cho thực đơn 4 người:

• 300g khoai mỡ.
• 100g thịt xay.
• Rau ôm, ngò gai.
• Hạt nêm, đường, tiêu.

Các bước thực hiện:

• Khoai mỡ gọt vỏ, lấy dao hoặc muỗng nạo nhỏ.
• Ướp thịt với hạt nêm. Cho đầu hành lá hoặc củ hành xào thịt. Cho lượng nước đủ dùng vào nấu, nước sôi hớt bỏ bọt. Cho khoai mỡ vào nấu, nêm nếm lại vừa khẩu vị, canh sôi vài lượt tắt bếp.
• Cho canh ra tô thêm hành lá, rau ôm ngò gai và ít tiêu.

3.2. Bánh khoai mỡ chiên

Nguyên vật liệu cho thực đơn 4 người

• 800g khoai mỡ.
• 200g bột nếp.
• 200g bột năng.
• 200ml sữa tươi + đường.

Các bước thực hiện

• Cho khoai vào nồi hấp, sau khoảng thời gian nấu cho chín lấy ra giã nhuyễn, nhào chung với bột, sữa tươi và đường.
• Nắn bột thành từng viên nhỏ vừa ăn
• Bắt chảo dầu nóng, cho bột vào chiên cho tới khi vàng đều thì vớt ra.

4. Tác dụng phụ của khoai mỡ

Một số người thỉnh thoảng có thể bị đau đầu và buồn nôn nếu ăn quá nhiều khoai mỡ. Hơn nữa, vitamin 𝓐 khi dùng quá mức có thể thực sự gây độc cho thể xác kể cả từ nguồn gốc rau củ. Ngoài ra, beta-carotene có trong khoai mỡ mặc dù có lợi cho phụ nữ mang thai, nhưng nếu dùng quá nhiều có thể thực sự có hại cho thai nhi.

Những người có vấn đề sau phải tránh hoàn toàn khoai mỡ:

• Những người có vấn đề về thận, vì khoai mỡ chứa quá nhiều protein và khoáng chất.
• Phụ nữ đang cho con bú.
• Có các vấn đề như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư tử cung hoặc ung thư vú.
• Những người bị thiếu protein Ş, nên tránh khoai mỡ vì có thể gây ra cục máu đông.

Có thể tổng kết rằng khoai mỡ là một loại thực phẩm giàu dưỡng chất, có thể sơ chế trong nhiều món ăn phong phú. Hơn hết, chúng mang lại rất nhiều lợi nhuận sức khỏe như tốt cho thể xác. Tuy nhiên, cũng như các loại thực phẩm khác, khoai mỡ sẽ mang đến tác dụng tốt nhất nếu bạn ăn với lượng vừa phải. Để đảm bảo thực đơn ăn cân đối và đủ dưỡng chất, bạn cần phối hợp nhiều loại thực phẩm từ 4 nhóm thức ăn chính (chất bột, đường; chất đạm; chất béo; vitamin, muối khoáng và xơ) và thay đổi món thường xuyên.