Giới Thiệu Chung Về Tỉnh Gia Lai Thuộc Tỉnh Nào, Tỉnh Gia Lai – gia lai thuộc tỉnh nào

Địa lý Tọa độ: 13°54′17″Ɓ 108°10′47″Đ / 13,904742°Ɓ 108,179626°ĐTọa độ: 13°54′17″Ɓ 108°10′47″Đ / 13,904742°Ɓ 108,179626°Đ Diện tích 15.536,9 km²1 Dân số (2013)    Tổng cộng 1.359.900 người2  Mật độ 88 người/km² Dân tộc Việt, Gia-rai, Ba Na, Xơ-đăng, Giẻ-triêng, Người Ê Đê, Người Khơ Me  Vị trí Gia Lai trên bản đồ Việt Nam Tỉnh Gia Lai Hành chính Quốc gia Vùng Tây Nguyên Tỉnh lỵ Tp Pleiku  Chủ tịch UBND Võ Ngọc Thành  Chủ tịch HĐND Dương Văn Trang  Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Trang Phân chia hành chính 1 tp, 2 thị xã, 14 huyện Mã hành chính VN-30 Mã bưu chính 60xxxx Mã smartphone 59 Biển số xe 81 Website http://www.gialai.gov.vn/

Gia Lai là tỉnh có diện tích lớn thứ 2 Việt Nam, nguồn gốc tên gọi bắt nguồn từ chữ Jarai, tên gọi của một dân tộc địa phương có số dân đông nhất trong tỉnh, cách gọi này vẫn còn giữ trong tiếng của người Eđê, Bana, Lào, Thái Lan và Campuchia để gọi vùng đất này là Jarai, Charay,Ya-Ray có nghĩa là vùng đất của người Jarai, có vẻ ám chỉ vùng đất của Thủy Xá và Hỏa Xá thuộc tiểu quốc Jarai xưa. Đây là một tỉnh miền núi nằm ở khu vực phía bắc cao nguyên Trung Bộ thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam. Tỉnh Gia Lai được tái lập vào ngày 12 tháng 8 năm 1991, Gia Lai – Kon Tum tách thành hai tỉnh là Gia Lai và Kon Tum.

Bạn đang xem: Gia lai thuộc tỉnh nào

Vị trí địa lý

Gia Lai là một tỉnh vùng cao nằm ở phía bắc Tây Nguyên trên độ cao trung bình 700 – 800 mét so với mực nước biển3 . Tỉnh Gia Lai trải dài từ 12°58″20″ đến 14°36″30″ vĩ bắc, từ 107°27″23″ đến 108°54″40″kinh đông. Phía đông của tỉnh giáp với các tỉnh là Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên4 . Phía tây giáp tỉnh Ratanakiri thuộc Campuchia, có đường biên giới chạy dài khoảng 90 km. Phía nam giáp tỉnh Đắk Lắk, và phía bắc của tỉnh giáp tỉnh Kon Tum5 .

Điều kiện tự nhiên

Gia Lai nằm trên một phần của nền đá cổ rộng lớn, dày trên 4.000 ɱ, thuộc Địa khối Kon Tum. Địa hình thấp dần từ bắc xuống nam và nghiêng từ đông sang tây, với các đồi núi, cao nguyên và thung lũng xen kẽ nhau khá phức tạp. Địa hình Gia Lai có thể chia thành 3 dạng chính là địa hình đồi núi, cao nguyên và thung lũng6 . Trong số đó, Cao nguyên là dạng địa hình thông dụng và trọng yếu của Gia Lai, với hai cao nguyên là Cao nguyên Kon Hà Nừng và Cao nguyên Pleiku. Địa hình thứ hai là địa hình đồi núi, chiếm 2/5 diện tích tự nhiên toàn tỉnh6 , phần lớn nằm ở phía bắc, địa hình núi phân cách mạnh, mặt phẳng các dạng địa hình khác của Gia Lai như các cao nguyên, những thung lũng đồng bằng cũng đều rải rác có núi. Địa hình thứ ba là Các vùng trũng, những vùng này sớm được loài người khai thác để sản xuất lương thực. Hầu như các vùng trũng nằm ở phía đông của tỉnh. Ngoài ra đất đai Gia Lai được chia làm 26 loại khác nhau, gồm 7 nhóm chính7 .

Gia Lai thuộc vùng khí hậu cao nguyên nhiệt đới gió mùa, dồi dào về độ ẩm, có lượng mưa lớn, không có bão và sương muối. Khí hậu ở đây được chia làm 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Trong số đó, mùa mưa thường bắt nguồn từ tháng 5 và kết thúc vào tháng 10. Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung bình năm là 22 – 250C. Vùng vùng Đông Trường Sơn từ 1.200 – 1.750 mm, Tây Trường Sơn có lượng mưa trung bình năm từ 2.200 – 2.500 mm. Khí hậu và thổ nhưỡng Gia Lai rất thích hợp cho việc phát triển nhiều loại cây lâu năm ngắn và dài ngày, chăn nuôi và kinh doanh tổng hợp nông lâm nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao6 .

Toàn tỉnh có 27 loại đất, được tạo dựng trên nhiều loại đá mẹ thuộc 7 nhóm chính. Tài nguyên khoáng sản là một tiềm năng kinh tế trọng yếu của tỉnh Gia Lai, với nhiều khoáng sản, nổi trội nhất là vàng, nguồn vật liệu xây dựng, bôxit và đá quý6 .

Hành chính

Tỉnh Gia Lai bao gồm 1 tp trực thuộc, 2 thị xã và 14 huyện, trong đó có 22 nhà cung cấp cấp xã gồm 24 phường, 14 thị xã và 184 xã8 .

Danh sách các nhà cung cấp hành chính trực thuộc tỉnh Gia Lai Tên Dân số (người)2009 Hành chính Tp (1) Pleiku 208.634 14 phường, 9 xã Thị xã (2) An Khê 63.375 6 phường, 5 xã Ayun Pa 34.890 4 phường, 4 xã Huyện (14) Chư Păh 67.315 2 thị xã, 13 xã Chư Prông 97.865 1 thị xã, 19 xã Chư Pưh 54.8909 1 thị xã, 8 xã Chư Sê 94.389 1 thị xã, 14 xã Tên Dân số (người)2009 Hành chính Đắk Đoa 98.251 1 thị xã, 16 xã Đak Pơ 38.017 1 thị xã, 7 xã Đức Cơ 62.031 1 thị xã, 9 xã Ia Grai 88.613 1 thị xã, 12 xã Ia Pa 49.030 9 xã ₭”Bang 61.682 1 thị trấn, 13 xã Kông Chro 42.635 1 thị trấn, 13 xã Krông Pa 72.397 1 thị trấn và 13 xã Mang Yang 53.160 1 thị trấn và 11 xã Phú Thiện 70.881 1 thị trấn, 9 xã

Đô thị

Ở Gia Lai, đô thị phát triển mạnh mẽ. Theo quy hoạch chung, năm 2020 Gia Lai sẽ có 1 thành phố, 3 thị xã và 13 thị trấn, gồm:

Đô thị loại I Thành phố Pleiku: 14 phường và 9 xã – đô thị loại I Đô thị loại III Thị xã An Khê: 6 phường và 5 xã – đô thị loại III Đô thị loại IV Thị xã Ayun Pa: 4 phường và 4 xã – đô thị loại IV Thị xã Chư Sê: 4 phường và 7 xã – đô thị loại IV Đô thị loại V Thị trấn Phú Hòa (Chư Păh) Thị trấn Ia Ly (Chư Păh) Thị trấn Chư Prông (Chư Prông) Thị trấn Nhơn Hòa (Chư Pưh) Thị trấn Đắk Đoa (Đăk Đoa) Thị trấn Đak Pơ (Đak Pơ) Thị trấn Chư Ty (Đức Cơ) Thị trấn Ia Kha (Ia Grai) Thị trấn K”Bang (₭”Bang) Thị trấn Kông Chro (Kông Chro) Thị trấn Phú Túc (Krông Pa) Thị trấn Kon Dơng (Mang Yang) Thị trấn Phú Thiện (Phú Thiện)

Đô thị loại I Thành phố Pleiku: 14 phường và 9 xã – đô thị loại I Đô thị loại III Thị xã An Khê: 6 phường và 5 xã – đô thị loại III Đô thị loại IV Thị xã Ayun Pa: 4 phường và 4 xã – đô thị loại IV Thị xã Chư Sê: 4 phường và 7 xã – đô thị loại IV Đô thị loại V Thị trấn Phú Hòa (Chư Păh) Thị trấn Ia Ly (Chư Păh) Thị trấn Chư Prông (Chư Prông) Thị trấn Nhơn Hòa (Chư Pưh) Thị trấn Đắk Đoa (Đăk Đoa) Thị trấn Đak Pơ (Đak Pơ) Thị trấn Chư Ty (Đức Cơ) Thị trấn Ia Kha (Ia Grai) Thị trấn K”Bang (₭”Bang) Thị trấn Kông Chro (Kông Chro) Thị trấn Phú Túc (Krông Pa) Thị trấn Kon Dơng (Mang Yang) Thị trấn Phú Thiện (Phú Thiện)

Còn 1 huyện duy nhất không có đô thị trực thuộc là Ia Pa gồm 9 xã

Lịch sử

Tỉnh Gia Lai ngày nay xưa kia là địa bàn sinh sống lâu đời của các dân tộc Jrai, Bahnar có tập quán sống thành từng làng. Trước khi người Pháp đặt ách đô hộ lên Tây nguyên, các dân tộc Gia Lai đang ở giai đoạn cuối của xã hội nguyên thuỷ chuyển sang giai đoạn xã hội có giai cấp10 .

Từ những năm đầu thập niên 40 của thế kỷ XIX, các giáo sĩ người Pháp bắt đầu truyền đạo ở khu vực cư trú của người Bahnar thuộc xã Hà Tây thuộc huyện Chư Pah và xã Hà Đông thuộc địa phận huyện Đak Đoa ngày nay. Lúc này người Pháp ngày càng tiến sâu vào Bắc Tây Nguyên, đồng thời tạo nên những xáo trộn mới bằng những chính sách chia để trị, dựa vào nhóm này để chống nhóm khác, chia rẽ Kinh – Thượng, chia rẽ các dân tộc trong tỉnh, trong khu vực với nhau.

Cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, Pháp đã từng bước thiết lập bộ máy cai trị trên đất Gia Lai. Sau nhiều lần thay đổi, sáp nhập, chia tách để thành lập các đơn vị hành chính trên vùng Tây Nguyên, ngày 24 tháng 5 năm 1932, theo Nghị định Toàn quyền Đông Dương lúc này tỉnh Pleiku được thành lập.

Đến trước Cách mạng tháng 8 năm 1945, tỉnh Pleiku có Thị xã Pleiku11 , huyện An Khê, huyện Plei kli, huyện Chư Ty và huyện Cheo Reo.

Sau năm 1945, chính quyền cách mạng gọi là tỉnh Gia Lai. Tháng 6 năm 1946, Pháp chiếm lại vùng đất Gia Lai và gọi tên đây là tỉnh Pleiku. Giai đoạn từ năm 1946 đến năm 1954, tỉnh Pleiku nói riêng, Tây Nguyên nói chung trải qua nhiều lần chủ thể cai quản theo các văn bản của chính quyền thực dân. Thông tin lịch sử tỉnh Gia Lai, Tỉnh Gia Lai..

Tuy nhiên về phía chính quyền cách mạng, trong những năm kháng chiến chống Pháp, vẫn gọi là tỉnh Gia Lai, nhưng qua từng thời điểm khác nhau, tỉnh Gia Lai lại thuộc sự chỉ đạo trực tiếp của các cơ quan khác nhau trong khu vực, các huyện trong tỉnh cũng nhiều lần thay đổi tên gọi và địa giới hành chính.

Dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa thì tỉnh mang tên Pleiku với ba quận. Năm 1962 tách quận Cheo Reo lập tỉnh Phú Bổn nên Pleiku chỉ còn hai quận: Lệ Trung và Lệ Thanh. trước năm 1958 thì đổi Lệ Thanh thành Thanh An.

Ngày 20 tháng 9 năm 1975, thực hiện theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, hợp nhất hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum thành tỉnh mới là Gia Lai – Kon Tum.

Xem thêm: Kết Thúc Phim Bộ Bộ Kinh Tình, ‘Bộ Bộ Kinh Tâm’ Thực Hiện Phần 2

Ngày 23 tháng 4 năm 1979, chia huyện Ayun Pa thành 2 huyện: Ayun Pa và Krông Pa.12

Ngày 17 tháng 8 năm 1981, thành lập huyện Chư Sê trên cơ sở tách ra từ 2 huyện Chư Prông và Mang Yang.13

Ngày 28 tháng 12 năm 1984, chia huyện An Khê thành 2 huyện: An Khê và K”Bang.14

Ngày 30 tháng 5 năm 1988, chia tiếp huyện An Khê thành 2 huyện: An Khê và Kông Chro.

Ngày 12 tháng 8 năm 1991, theo Nghị quyết kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khoá VIII, Gia Lai – Kon Tum tách thành hai tỉnh là Gia Lai và Kon Tum15 . Khi tách ra, tỉnh Gia Lai có tỉnh lị là thị xã Pleiku và 9 huyện: An Khê, Ayun Pa, Chư Păh, Chư Prông, Chư Sê, KBang, Kông Chro, Krông Pa, Mang Yang.

Ngày 15 tháng 10 năm 1991, thành lập huyện Đức Cơ trên nền tảng tách ra từ 2 huyện Chư Pah và Chư Prông.16

Ngày 11 tháng 11 năm 1996, chia huyện Chư Pah thành 2 huyện: Chư Pah và Ia Grai.17

Ngày 21 tháng 8 năm 2000, chia huyện Mang Yang thành 2 huyện: Mang Yang và Đak Đoa.18

Ngày 18 tháng 12 năm 2002, chia huyện Ayun Pa thành 2 huyện: Ayun Pa và Ia Pa.19

Ngày 9 tháng 12 năm 2003, chia huyện An Khê thành thị xã An Khê và huyện Đak Pơ.20

Ngày 26 tháng 4 năm 2007, chia huyện Ayun Pa thành thị xã Ayun Pa và huyện Phú Thiện.21

Ngày 27 tháng 8 năm 2009, chia huyện Chư Sê thành 2 huyện: Chư Sê và Chư Pưh.22

Lịch sử phát triển dân số Năm Dân số 1995 850.700 1996 881.500 1997 912.800 1998 946.100 1999 981.500 2000 1.026.300 2001 1.065.600 2002 1.092.900 2003 1.119.100 2004 1.147.100 2005 1.174.600 2006 1.200.500 2007 1.225.500 2008 1.251.300 2009 1.281.000 2010 1.301.600 2011 1.322.000 Nguồn:23

Dân số

Tính đến năm 2011, dân số toàn tỉnh Gia Lai đạt gần 1.322.000 người, mật độ dân số đạt 85 người/km²24 Trong số đó dân số sống tại thành thị đạt gần 399.900 người, chiếm 32% dân số toàn tỉnh25 , dân số sống tại nông thôn đạt 922.100 người, chiếm 68% dân số26 . Dân số nam đạt 671.200 người27 , trong lúc đó nữ đạt 650.800 người28 . Tỷ lệ tăng tự nhiên dân số phân theo địa phương tăng 17,2 ‰29

Theo thống kê của tổng cục thống kê Việt Nam, tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2009, toàn tỉnh Gia Lai có 38 dân tộc cùng người nước ngoài sinh sống. Trong số đó dân tộc kinh chiếm nhiều nhất với 713.403 người, người Gia Rai có 372.302 người, người Ba Na có 150.416 người, người Tày có 10.107 người, người Nùng có 10.045 người, tiếp theo là người Mường có 6.133 người, người thái có 3.584 người, người Dao có 4.420 người, cùng các dân tộc ít người khác như Người Mông, người Hoa, người Ê Đê30 …

Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2009, Toàn tỉnh Gia Lai có 10 Tôn giáo khác nhau chiếm 312.272 người, Trong số đó, nhiều nhất là Đạo thiên chúa giáo có 114.822 người, đạo Tin Lành có 110.114 người, xếp thứ ba là Phật giáo có 84.214 người, đạo Cao Đài có 2.971 người, cùng các đạo khác như Bahá”í có 59 người, Phật giáo Hòa Hảo có 41 người, Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa có 23 người, Minh Lý Đạo có 18 người, Tịnh độ cư sĩ Phật hội Việt Nam có năm người, ít nhất là Hồi Giáo với 4 người 30 .

Kinh tế

Gia Lai có tiềm năng về thủy điện rất lớn với trữ năng lý thuyết khoảng 10,5 – 11 tỷ kW, trữ năng kinh tế kỹ thuật là 7,1 tỷ kW với công suất lắp máy 1.502 MWh31 . Ngoài 4 công trình thuỷ điện lớn có công suất lắp máy 1.422 MW, còn có 85 công trình thuỷ điện nhỏ với công suất 80.200 kW phân bổ khá đều khắp, tạo điều kiện cho phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, công trình thuỷ điện Yaly với công suất 720 MW và sản lượng điện 3,68 tỷ kWh đã hoàn thành vào tháng 4/2002 có tác động lớn đến phát triển các ngành kinh tế của tỉnh, đảm bảo nhu cầu năng lượng cho toàn vùng. Thuỷ điện Sê San 3 với công suất thiết kế 273 MW, gồm 2 tổ máy có tổng công suất 260 MW, sản lượng điện trung bình hàng năm 1,12 tỉ KWh điện, nằm trên phía hạ lưu của thủy điện Ia Ly32 . Tổng trữ lượng nguồn nước mặt khoảng 24 tỷ m3. Đây chính là những tiềm năng lớn để công nghiệp điện năng được coi là công nghiệp mũi nhọn ở Gia Lai. Tỉnh Gia Lai hiện có 4 nhà máy thuỷ điện lớn có công suất lớn hơn 100MW, gồm có Yali, Kanak-An Khê, Sêsan 3, và Sêsan 4100MW) của Việt Nam, Hội đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam.”>33 .

Tổng thu ngân sách từ sau năm 1975 đến năm 1991 chỉ đạt 40 tỷ đồng, năm 2001 đạt 256 tỷ đồng, đến năm 2010 đạt 2.300 tỷ đồng và năm 2011 đạt 3.200 tỷ đồng. Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên rõ rệt, GDP trung bình đầu người năm 2011 đạt 19,5 triệu đồng, gấp 3,82 lần so với năm 2005, gấp 6,5 lần so với năm 200034 .

Thời kỳ 6 tháng đầu năm 2012, tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 4,38% so với cùng kỳ năm 2011, giá trị sản xuất nông lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,8% so với cùng kỳ, trong đó nông nghiệp tăng 3%, lâm nghiệp tăng 5,7% và thủy sản tăng 5,8phần trăm35 . Trong lúc đó, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 4,5%. Đáng lưu ý một số nghề công nghiệp có mức tăng cao là đóng và sửa chữa tàu, sơ chế gìn giữ rau quả, sản xuất sản phẩm bơ sữa…Chỉ số tiêu thụ của nghề công nghiệp sơ chế 6 tháng chỉ tăng 3,6% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với mức 17,5% của năm ngoái. Chỉ số tồn kho của nghề này tăng 26%. Những nghề có chỉ số tồn kho tăng cao là sản xuất giấy và vỏ hộp 130%, sản xuất xe có động cơ 116,7%, sơ chế và gìn giữ rau quả 113,3phần trăm36 …

Giao thông

Giao thông Gia Lai khá thuận tiện không những về đường bộ mà còn cả đường hàng không. Tỉnh có Quốc lộ 14 nối các tỉnh Đắk Lắk, Kontum thông đến Đà Nẵng, tp Hồ Chí Minh, đặc biệt tuyến đường Hồ Chí Minh đã rút ngắn khoảng cách từ Gia Lai đến các trung tâm kinh tế chính trị lớn của cả nước. Các tuyến Quốc lộ 19 xuống tp Quy Nhơn, thuộc Bình Định, Quốc lộ 25 đến Tuy Hoà, thuộc địa phận tỉnh Phú Yên. Ngoài ra, Sân cất cánh Pleiku của Gia Lai, có đường cất cánh nối Pleiku với các tp lớn là Đà Nẵng37 , Hà Nội và tp Hồ Chí Minh.

У tế & Giáo dục

У tế

Những năm gần đây hệ thống y tế Gia Lai từng bước được cải tổ và nâng lên về mặt chất lượng. Việc cung ứng các dịch vụ y tế được mở rộng, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số được khám trị bệnh và hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng35 .

Theo số liệu thống kê từ Sở У tế, tỉnh Gia Lai có 5 phòng khám, 2 chi cục (là Dân số- Plan hóa gia đình và An toàn Vệ sinh Thực phẩm), 7 trung tâm y tế dự trữ, trường trung cấp y tế, trung tâm thẩm định sức khỏe và ban quản lý dự án đầu tư Chuyên nghề У tế. Có 17 Phòng У tế, 17 Trung tâm У tế huyện, 17 Trung tâm Dân số- Plan hóa gia đình, 222 xã, phường, thị xã có y tế hoạt động, trong đó có 208 trạm y tế xã và 14 trạm y tế trung tâm cấp xã38 .

Giáo dục

Tính đến thời điểm ngày 30 tháng 9 năm 2011, trên địa phận toàn tỉnh Gia Lai có 530 trường học ở cấp phổ, trong đó có Trung học phổ thông có 39 trường, Trung học nền tảng có 188 trường, Tiểu học có 260 trường, trung học có 2 trường và 41 trường phổ thông nền tảng, tuy nhiên còn tồn tại 236 trường mẫu giáo39 . Với hệ thống trường học như vậy, nền giáo dục trong địa phận Tỉnh Gia Lai cũng tương đối hoàn chỉnh, góp phần giảm thiểu nạn mù chữ trong địa phận tỉnh39 .

Du lịch

Tiềm năng du lịch của Gia Lai rất phong phú, phong phú với núi rùng cao có nhiều khung cảnh tự nhiên và nhân tạo. Rừng nguyên sinh nơi đây có hệ thống động thực vật phong phú, nhiều ghềnh thác, suối, hồ như Biển Hồ là một thắng cảnh nổi tiếng, ngoài ra có chùa Minh Thành (Gia Lai). Nhiều đồi núi như cổng trời Mang Yang, đỉnh Hàm Rồng. Các khung cảnh nhân tạo có các rừng cao su, đồi chè, cà phê bạt ngàn. Kết phù hợp với tuyến đường rừng, có các tuyến dã ngoại bằng thuyền trên sông, cưỡi voi xuyên rừng,𝒱.𝒱…

Ngoài ra, Gia Lai còn tồn tại nền văn hoá lâu đời của đồng bào dân tộc, hầu hết là dân tộc Giarai và Bana trổ tài qua thiết kế nhà rông, nhà sàn, nhà mồ, qua lễ hội truyền thống, qua y phục và nhạc cụ..

Các nhạc cụ đặc trưng của các dân tộc thiểu số như Cồng chiêng, Đàn đá, Đàn ₭”ni, K”lông pút, Đàn Goong, Ƭ”rưng, Alal…Các lễ hội như Lễ hội đâm trâu, Lễ ăn cơm mới, Lễ bỏ mả..Ngoài ra, Tỉnh còn có các móm đặc sản như Rượu cần, Cơm cháy – Rượu nếp, Phở khô (Loại phở hai tô) và điêu khắc nổi tiếng là Tượng nhà mồ.

Chú thích

^ “Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2013 phân theo địa phương”. Trung tâm Tư liệu Thống kê – Tổng cục Thống kê Việt Nam. Truy cập 9 tháng 12 năm 2014.  ^ “Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2013 phân theo địa phương”. Tổng cục Thống kê Việt Nam. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2015.  ^ Vị trí địa lý – địa danh và địa giới hành chính tỉnh Gia Lai, Theo báo Gia Lai. ^ Gia Lai là một tỉnh miền núi nằm ở phía bắc Tây Nguyên trên độ cao trung bình 700 – 800 m so với mực nước biển, Website tỉnh Gia Lai. ^ Gia Lai là một tỉnh miền núi nằm ở khu vực phía Bắc cao nguyên Trung Bộ, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. ^ a ă â b Địa hình thấp dần từ Bắc xuống Nam và nghiêng từ Đông sang Tây, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. ^ Gia Lai nằm trên một phần của nền đá cổ rộng lớn, dày trên 4.000 m, thuộc Địa khối Kon Tum., Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai. ^ Đơn vị hành chính, Đất đai và Khí hậu Niên giám thống kê 2011, Tổng cục Thống kê Việt Nam. ^ Nghị quyết số 43/NQ-CP của Chính phủ , Cổng thông tin Chính phủ. ^ Vùng đất tỉnh Gia Lai ngày nay là địa bàn cư trú lâu đời của các dân tộc Jrai, Bahnar có tập quán sống thành từng làng., Theo Báo Gia Lai. ^ Thị xã Pleiku được thành lập ngày 3 tháng 12 năm 1929 theo Nghị định Khâm sứ Trung Kỳ ^ Quyết định 77-CP năm 1979 về việc thành lập và điều chỉnh địa giới một số xã, thị trấn thuộc các huyện Chư Prông, An Khê, Sa Thầy và Ayun Pa, tỉnh Gia Lai – Kon Tum ^ Quyết định 34-HĐBT năm 1981 về việc thành lập huyện Chư Sê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum ^ Quyết định 181-HĐBT năm 1984 về việc điều chỉnh địa giới huyện Kon Plong và chia huyện An Khê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum ^ Nghị quyết kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khoá VIII, Gia Lai – Kon Tum tách thành hai tỉnh: Gia Lai và Kon Tum., UBND tỉnh Gia Lai. ^ Quyết định 315-HĐBT năm 1991 thành lập huyện mới Đức Cơ thuộc tỉnh Gia Lai ^ Nghị định 70/CP năm 1996 về việc điều chỉnh địa giới hành chính, thành lập một số xã, thị trấn và huyện Ia Grai thuộc tỉnh Gia Lai ^ Nghị định 37/2000/NĐ-CP về việc đổi tên xã, thị trấn, thành lập xã thuộc huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai và chia huyện Mang Yang thành hai huyện Đak Đoa và Mang Yang ^ Nghị định 104/2002/NĐ-CP về việc chia tách huyện Ayun Pa thành hai huyện Ia Pa và Ayun Pa, tỉnh Gia Lai ^ Nghị định 155/2003/NĐ-CP về việc thành lập thị xã An Khê và huyện Đak Pơ, thành lập xã Đak Pơ thuộc huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai ^ Nghị định 50/2007/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Ayun Pa;thành lập thị xã Ayun Pa và huyện Phú Thiện;thành lập các phường Cheo Reo, Hòa Bình, Đoàn Kết, Sông Bờ ^ Nghị quyết số 43/NQ-CP về điều chỉnh địa giới hành chính xã để thành lập xã thuộc huyện Chư Sê; điều chỉnh địa giới hành chính huyện Chư Sê để thành lập huyện Chư Pưh thuộc tỉnh Gia Lai ^ Dân số trung bình phân theo địa phương qua các năm, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2011 phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Dân số thành thị trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Dân số nông thôn trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Dân số nam trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Dân số nữ trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ Tỷ lệ tăng tự nhiên dân số phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^ a ă Kết quả toàn bộ Tổng điều tra Dân số và Nhà ở Việt Nam năm 2009, Tổng cục Thống kê Việt Nam. ^ điện ở Gia Lai và giấc mơ “thống lĩnh”, Theo báo Gia Lai. ^ Thủy điện Sê San 3: Thêm một lần thử thách, Theo Báo Gia Lai. ^ Các nhà máy thuỷ điện lớn (>100MW) của Việt Nam, Hội đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam. ^ Gia Lai 80 năm xây dựng và phát triển, Theo Báo Gia Lai. ^ a ă Nâng cấp y tế Gia Lai, Sở Kế Hoạch và Đầu tư Tỉnh Gia Lai. ^ GDP 6 tháng đầu năm tăng 4,38%, Báo Gia Lai. ^ http://www.danang.gov.vn/.  |tựa đề= trống hay bị thiếu (trợ giúp) ^ Y tế Gia Lai- Những bước tiến dài, Mạng thông tin ngành Y tế Tỉnh Gia Lai. ^ a ă Thống kê về Giáo dục Việt Nam, Niên giám thống kê 2011, Theo tổng cục thống kê Việt Nam

“Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2013 phân theo địa phương”. Trung tâm Tư liệu Thống kê – Tổng cục Thống kê Việt Nam. Truy cập 9 tháng 12 năm 2014.“Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2013 phân theo địa phương”. Tổng cục Thống kê Việt Nam. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2015.Vị trí địa lý – địa danh và địa giới hành chính tỉnh Gia Lai, Theo báo Gia Lai.Gia Lai là một tỉnh miền núi nằm ở phía bắc Tây Nguyên trên độ cao trung bình 700 – 800 m so với mực nước biển, Website tỉnh Gia Lai.Gia Lai là một tỉnh miền núi nằm ở khu vực phía Bắc cao nguyên Trung Bộ, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ. ^Địa hình thấp dần từ Bắc xuống Nam và nghiêng từ Đông sang Tây, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ.Gia Lai nằm trên một phần của nền đá cổ rộng lớn, dày trên 4.000 m, thuộc Địa khối Kon Tum., Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai.Đơn vị hành chính, Đất đai và Khí hậu Niên giám thống kê 2011, Tổng cục Thống kê Việt Nam.Nghị quyết số 43/NQ-CP của Chính phủ , Cổng thông tin Chính phủ.Vùng đất tỉnh Gia Lai ngày nay là địa bàn cư trú lâu đời của các dân tộc Jrai, Bahnar có tập quán sống thành từng làng., Theo Báo Gia Lai.Thị xã Pleiku được thành lập ngày 3 tháng 12 năm 1929 theo Nghị định Khâm sứ Trung KỳQuyết định 77-CP năm 1979 về việc thành lập và điều chỉnh địa giới một số xã, thị trấn thuộc các huyện Chư Prông, An Khê, Sa Thầy và Ayun Pa, tỉnh Gia Lai – Kon TumQuyết định 34-HĐBT năm 1981 về việc thành lập huyện Chư Sê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon TumQuyết định 181-HĐBT năm 1984 về việc điều chỉnh địa giới huyện Kon Plong và chia huyện An Khê thuộc tỉnh Gia Lai-Kon TumNghị quyết kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khoá VIII, Gia Lai – Kon Tum tách thành hai tỉnh: Gia Lai và Kon Tum., UBND tỉnh Gia Lai.Quyết định 315-HĐBT năm 1991 thành lập huyện mới Đức Cơ thuộc tỉnh Gia LaiNghị định 70/CP năm 1996 về việc điều chỉnh địa giới hành chính, thành lập một số xã, thị trấn và huyện Ia Grai thuộc tỉnh Gia LaiNghị định 37/2000/NĐ-CP về việc đổi tên xã, thị trấn, thành lập xã thuộc huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai và chia huyện Mang Yang thành hai huyện Đak Đoa và Mang YangNghị định 104/2002/NĐ-CP về việc chia tách huyện Ayun Pa thành hai huyện Ia Pa và Ayun Pa, tỉnh Gia LaiNghị định 155/2003/NĐ-CP về việc thành lập thị xã An Khê và huyện Đak Pơ, thành lập xã Đak Pơ thuộc huyện Đak Pơ, tỉnh Gia LaiNghị định 50/2007/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Ayun Pa;thành lập thị xã Ayun Pa và huyện Phú Thiện;thành lập các phường Cheo Reo, Hòa Bình, Đoàn Kết, Sông BờNghị quyết số 43/NQ-CP về điều chỉnh địa giới hành chính xã để thành lập xã thuộc huyện Chư Sê; điều chỉnh địa giới hành chính huyện Chư Sê để thành lập huyện Chư Pưh thuộc tỉnh Gia LaiDân số trung bình phân theo địa phương qua các năm, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2011 phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Dân số thành thị trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Dân số nông thôn trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Dân số nam trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Dân số nữ trung bình phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam.Tỷ lệ tăng tự nhiên dân số phân theo địa phương, Theo Tổng cục thống kê Việt Nam. ^Kết quả toàn bộ Tổng điều tra Dân số và Nhà ở Việt Nam năm 2009, Tổng cục Thống kê Việt Nam.điện ở Gia Lai và giấc mơ “thống lĩnh”, Theo báo Gia Lai.Thủy điện Sê San 3: Thêm một lần thử thách, Theo Báo Gia Lai.Các nhà máy thuỷ điện lớn (>100MW) của Việt Nam, Hội đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam.Gia Lai 80 năm xây dựng và phát triển, Theo Báo Gia Lai. ^Nâng cấp y tế Gia Lai, Sở Kế Hoạch và Đầu tư Tỉnh Gia Lai.GDP 6 tháng đầu năm tăng 4,38%, Báo Gia Lai.http://www.danang.gov.vn/. |tựa đề= trống hay bị thiếu (trợ giúp)Y tế Gia Lai- Những bước tiến dài, Mạng thông tin ngành Y tế Tỉnh Gia Lai. ^Thống kê về Giáo dục Việt Nam, Niên giám thống kê 2011, Theo tổng cục thống kê Việt Nam