Giới thiệu Huyện Hóc Môn – hóc môn thuộc tỉnh nào

Tên cấp ủy: Huyện ủy Hóc Môn

Địa chỉ: số 11 Lý Thường Kiệt, khu phố 2, Thị xã Hóc Môn, huyện Hóc Môn

Smartphone: (028) 3.7101.524 – (028) 3.8910.476

Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện: Trần Văn Khuyên

Phó Bí thư Thường trực: Nguyễn Anh Tuấn

Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện: Dương Hồng Thắng

Vùng đất và nhân loại của quê hương “Mười tám Thôn Vườn Trầu”

Hóc Môn là một huyện ngoại thành nằm ở phía Tây Bắc Tp Hồ Chí Minh. Đây là vùng đất nối liền với địa danh nổi tiếng Mười Tám Thôn Vườn Trầu (Thập bát phù viên). Ngay từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta, nhân dân Hóc Môn đã cùng với nhân dân Sài Gòn – Gia Định và nhân dân cả nước nhất loạt đứng lên kháng chiến. Từ trong các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc đã xuất hiện những người con ưu tú của vùng đất Hóc Môn, Bà Điểm như: Nguyễn Ảnh Thủ, Phan Công Hớn, Tô Ký, Hồ Thị Bi… Hóc Môn cũng vinh dự được Trung ương Đảng chọn làm căn cứ hoạt động trong những năm 1936-1939. Đây cũng là nơi có nhiều người con ưu tú của Đảng, của dân tộc đã hoạt động, đấu tranh và can đảm hy sinh như: Nguyễn Văn Cừ, Hà Huy Tập, Võ Văn Tần, Phan Đăng Lưu, Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Hữu Tiến…

Với địa thế thuận tiện là trung tâm 18 Thôn Vườn Trầu, nơi có nhiều đảng viên trung kiên và quần chúng tốt. Với ý chí sắc son, một lòng theo Đảng, theo cách mạng, nhân dân Hóc Môn đã hết lòng cưu mang, nuôi giấu, chở che, bảo vệ an toàn cho các đồng chí lãnh đạo Đảng. Tại làng Tân Thới Nhứt (Bà Điểm), Trung ương Đảng đã mở 5 cuộc hội nghị trọng yếu. Trong số đó, từ ngày 6 đến ngày 8.11.1939, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần VI đã được triệu tập tận nơi ông Trần Văn Hy (Hai Hy) ở làng Tân Thới Nhất (Bà Điểm) do đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì quyết định chuyển hướng chỉ đạo sách lược cách mạng Việt Nam, mang nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ sáu (tháng 11/1939) chính là tiền đề dẫn theo cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ (ngày 23 tháng 11 năm 1940) và Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng 8 năm 1945; mà chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử 30.4.1975 đã hoàn thiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc và quốc gia Việt Nam tiến tới độc lập, non sông thu về một cõi làm ra nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Có thể nói Nhân dân Mười Tám Thôn Vườn Trầu đã hoàn thiện nhiệm vụ mà lịch sử giao nghĩ rằng đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hoạt động của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta trong thời kỳ này.

Sau cuộc khởi nghĩa Nam kỳ (tháng 11 năm 1940), thực dân Pháp dựng lên ở Hóc Môn ba trường bắn. Các đồng chí lãnh đạo Đảng bị tóm gọn trước cuộc khởi nghĩa Nam kỳ đã bị chúng sát hại tại đây, như trường bắn nhà thương giếng nước (cạnh phòng khám đa khoa khu vực Hóc Môn hiện tại) thực dân Pháp đã sát hại đồng chí Hà Huy Tập – Nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Đông Dương, đồng chí Võ Văn Tần – Nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Xứ uỷ Nam kỳ, đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai – Nguyên Xứ uỷ viên, Bí thư Thành uỷ Sài Gòn – Chợ Lớn, đồng chí Nguyễn Hữu Tiến – Nguyên Thành ủy viên Sài Gòn – Chợ Lớn; tại trường bắn Ngã Ba Giồng (xã Xuân Thới Thượng) thực dân Pháp đã sát hại đồng chí Nguyễn Văn Cừ – Nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Đông Dương, đồng chí Phan Đăng Lưu – Nguyên Uỷ viên Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương…và hàng ngàn nhân dân yêu nước, cán bộ, đảng viên hy sinh ở vùng đất Hóc Môn.

Thực dân Pháp và tay sai đã đàn áp, khủng bố kịch liệt trào lưu cách mạng tại vùng Hóc Môn – Bà Điểm. Trước sự tàn bạo của quân thù, khí tiết người hùng của các đồng chí đảng viên và quần chúng yêu nước vùng 18 Thôn Vườn Trầu, Hóc Môn – Bà Điểm không những không bị khuất phục mà còn nung nấu thêm trí não căm thù giặc nhiều hơn nữa, cùng một ý chí quyết tâm vùng lên đánh đuổi thực dân Pháp và bọn tay sai bán nước. Từ những kinh nghiệm quý báu của cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ, Đảng bộ Hóc Môn tiếp tục lãnh đạo Nhân dân tranh đấu can đảm và góp phần xứng đáng vào thắng lợi vẻ vang của cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 và ngày toàn thắng 30.4.1975 lịch sử.

Đảng bộ và Nhân dân Hóc Môn vô cùng tự hào về những truyền thống vẻ vang của quê hương với những trang sử hào hùng, oanh liệt qua cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Quê hương Hóc Môn – Bà Điểm rất vinh dự được Xứ uỷ Nam Kỳ chọn làm nơi họp hội nghị tháng 9 năm 1940 tại làng Xuân Thới Đông và trao cho Thường vụ Xứ ủy quyền sai bảo khởi nghĩa Nam Kỳ. Từ đó, Hóc Môn được xem là chiếc nôi, là quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa.

Truyền thống quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa là mốc son chói lọi, mãi mãi là niềm tự hào sâu sắc, là bài học cách mạng vô giá để giáo dục cho cán bộ, đảng viên và các thế hệ thanh thiếu niên huyện Hóc Môn ngày hôm nay và mai sau học tập, noi theo; là vật liệu đặc biệt, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt để Đảng bộ và Nhân dân Hóc Môn vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển quê hương Hóc Môn theo mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh”, xứng đáng là huyện Người hùng của tp mang tên Bác Hồ kính yêu.

Sau ngày giải phóng (4/1975) đến tháng 4/1997, Hóc Môn là một trong 6 huyện ngoại thành của Tp Hồ Chí Minh, huyện có 16 xã và 1 Thị xã. Tổng diện tích tự nhiên là 165,76 km2, phía Bắc giáp huyện Củ Chi, phía Nam giáp huyện Bình Chánh và quận Tân Bình, phía Đông giáp quận Gò Vấp và huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương, phía Tây giáp huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.

Do yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội chung của Tp, từ ngày  01 tháng 4 năm 1997, Huyện Hóc Môn tách ra 07 xã để thành lập  Quận 12. Hiện tại, huyện Hóc Môn có 11 xã và 01 thị xã, bao gồm: Thị xã  Hóc Môn, các xã Đông Thạnh, Bà Điểm, Nhị Bình, Tân Thới Nhì, Tân  Hiệp, Tân Xuân, Thới Tam Thôn, Trung Chánh, Xuân Thới Sơn, Xuân Thới Thượng, Xuân Thới Đông, có tổng diện tích tự nhiên là 109,17 km2.

Đặc điểm xã hội

– Về dân số: trước khi tách huyện thành lập quận mới (Quận 12), huyện Hóc Môn có dân số là 295.040 người (thống kê năm 1994), hiện tại huyện có dân số là 593.275 người (thống kê 31/12/2021).

– Về thành phần dân tộc: Huyện Hóc Môn có trên 90% là người Kinh. Ngoài ra còn tồn tại một số ít người Hoa và người Khơme.

– Về mặt tín ngưỡng: đa số Nhân dân Hóc Môn có phong tục thờ cúng ông bà, tổ tiên; một số ít theo đạo Phật, đạo Thiên Chúa và đạo Cao Đài.

– Về giao thông vận tải:

Huyện Hóc Môn có vị trí sách lược nằm ở vùng đệm, giáp ranh với tỉnh Long An (về miền Tây Nam bộ), Bình Dương (về miền Đông Nam bộ), có khả năng kết nối đường thủy thuận tiện và hướng ra sông Sài Gòn

+ Đường thủy: Hóc Môn có sông Sài Gòn đoạn chạy qua địa phận huyện dài hơn 05 km và hệ thống sông rạch chằng chịt với 315 tuyến, có tổng chiều dài 320km, như Rạch Bà Hồng, Rạch Tra, kênh Cầu Xáng, kênh An Hạ…

+ Đường bộ: Hóc Môn có hệ thống đường quốc lộ, đường vành đai, tỉnh lộ, hương lộ khá hoàn chỉnh như quốc lộ 22 (nay là đường Xuyên Á) đoạn chạy qua Hóc Môn dài 5 km, quốc lộ 1A dài 2 km (An Sương – Bà Điểm) và các tuyến đường chính như Đường Lê Văn Khương, đường Bùi Công Trừng, đường Đặng Công Bỉnh, đường Đặng Thúc Vịnh, đường Nguyễn Văn Bứa, đường Tô Ký, đường Lê Thị Hà, đường Dương Công Khi, đường Song Hành Quốc lộ 22….tạo điều kiện giao thông thuận tiện giữa huyện với tp và các quận, huyện và tỉnh bạn.

Bên cạnh, huyện có bến xe An Sương – bến bãi xe buýt tp, phụ trách tính năng giao thông công cộng đi các tỉnh, thành với qui mô khoảng 1,6 ha và bến xe buýt 19/5.

Qúa trình tạo dựng và phát triển

Vùng đất Hóc Môn được tạo dựng cách đây trên 300 năm, song song với sự tạo dựng và phát triển của Sài Gòn – Tp Hồ Chí Minh (1698).

Do từ năm 1698 đến năm 1731, một số lưu dân từ miền Bắc, miền Trung không cam chịu sự thống trị hà khắc của phong kiến triều Trịnh – Nguyễn phân tranh, lọan lạc nên đã tới vùng đất này để sinh cơ, lập nghiệp; lập ra những thôn ấp và nông trại, lúc đầu tạo dựng 6 thôn, sau đó dần dần phát triển thành 18 thôn nên chính thức được mang tên “Mười tám Thôn Vườn Trầu”.

Đến đầu thế kỷ 19, một số thôn của Hóc Môn vẫn còn những nét hoang dại, có cọp dữ nổi tiếng “cọp vườn trầu”, có nhiều đầm môn nước mọc um tùm nên trong dân gian địa danh “Hóc Môn” có tên gọi từ đây (hóc hẻm có nhiều cây môn).

Hóc Môn trước đó nguyên là thủ phủ của Bình Long huyện. Sau cuộc khởi nghĩa 18 Thôn Vườn Trầu (1885), thực dân Pháp chính thức đổi tên lại là quận Hóc Môn thuộc tỉnh Gia Định. Từ sau ngày giải phóng (4/1975) đến nay là huyện Hóc Môn thuộc tp Hồ Chí Minh.

Thôn Tân Thới Nhứt là một trong 6 thôn trước nhất của 18 thôn vườn trầu được tạo dựng vào những năm 1698 – 1731. Thời Trương Định khởi binh chống Pháp (1859 – 1864), nghĩa quân đặt trạm liên lạc tận nơi bà lão tên “Điểm” nên thôn Tân Thới Nhứt còn tồn tại tên gọi là Bà Điểm. Tháng 6/1989, xã Tân Thới Nhứt được tách ra để thành lập xã mới (xã Bà Điểm và xã Tân Thới Nhứt) thuộc huyện Hóc Môn – tp Hồ Chí Minh.

Bản chất của người dân Hóc Môn

Những lưu dân trước nhất đến vùng đất này khai phá lập nghiệp đều là nạn nhân của quyết sách áp bức, bóc lột tàn bạo của các thế lực phong kiến và quyết sách xâm lược của thực dân Pháp.

Bản chất của người dân Hóc Môn là có trí não lao động cần mẫn, sáng tạo; sự đoàn kết, tương thân tương trợ; yêu chuộng sự công bình, tôn trọng sự thật.

Ngay từ buổi đầu người dân Hóc Môn phải đương đầu chống thiên nhiên khắc nghiệt, chống thú dữ, ra sức khai phá lập ấp, chịu thương, chịu khó trồng trọt, chăn nuôi biến vùng đất hoang vu thành những vùng đất canh tác màu mỡ.

Người dân Hóc Môn có trí não yêu nước, có chí căm thù giặc sâu sắc, không ngừng tranh đấu chống lại ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến và thực dân. Đặc biệt, từ khi có Đảng ra đời và lãnh đạo, Nhân dân Hóc Môn một lòng, một dạ theo Đảng, tin tưởng vào các đường lối, chủ trương của Đảng. Họ đóng góp cho cách mạng không chỉ bằng vật chất mà bằng cả tấm lòng thủy chung và cả tính mạng của mình vào hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Bước vào thời kỳ mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp Nhân dân huyện Hóc Môn tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, nhất định sự đúng đắn đoạn đường cách social chủ nghĩa mà Đảng và Bác Hồ đã chọn.

Từ một huyện ngoại thành thuần nông, nền tảng vật chất còn nghèo nàn lạc hậu, tình hình an ninh và trật tự xã hội còn nhiều phức tạp, kinh tế chưa phát triển,…Đến nay, Hóc Môn đang từng bước thay đổi, phát triển theo hướng công nghiệp hoá – hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn, có vận tốc đô thị hoá ngày một tăng trưởng, cơ ngơi đang trở nên khang trang, đời sống các tầng lớp Nhân dân đang được cải tổ rõ rệt, an ninh chính trị và trật tự xã hội được đảm bảo.

Thực hiện theo lời dạy của Bác, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Hóc Môn đoàn kết, ra sức xây dựng huyện Hóc Môn ngày càng phát triển; luôn quan tâm thực hiện hiệu quả công tác chăm sóc quyết sách an sinh xã hội, đền ơn đáp nghĩa, nhất là chăm sóc cho các đối tượng khó khăn trong mùa dịch và chung sức phòng, chống, đẩy lùi dịch Covid-19. Từ cuối năm 2021 và những tháng đầu năm 2022, huyện tập trung triển khai nhiều phương án để phục hồi, phát triển kinh tế trong điều kiện thích ứng an toàn với dịch và đạt được nhiều kết quả tích cực, thu ngân sách đạt dự toán năm 2022, hoàn thiện mang vào sử dụng công trình nâng cấp, mở rộng đường Đặng Thúc Vịnh, tiếp tục thực hiện hoàn thiện 16 công trình trường học; phối hợp tổ chức Hội nghị xúc tiến thương mại vào huyện Hóc Môn và Củ Chi do đồng chí Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì để mời gọi đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước vào 23 vị trí của huyện giới thiệu; phát động trào lưu “Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ” và hưởng ứng trồng “cây cau, dây trầu” để duy trì và phát huy giá trị truyền thống của quê hương Hóc Môn. Tiếp tục kiến nghị Tp trợ giúp khắc phục những khó khăn của huyện, nhất là về công tác quy hoạch để tạo tiền đề thực hiện Đề án Xây dựng – phát triển huyện Hóc Môn trở thành Tp trực thuộc Tp Hồ Chí Minh.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, hơn 90 năm qua, Đảng bộ và Nhân dân Hóc Môn – Bà Điểm, 18 Thôn Vườn Trầu đã viết nên những trang sử mới, đầy hào hùng trong lịch sử phát triển của mình. Đảng bộ và Nhân dân Hóc Môn đã và đang nỗ lực lao động, sáng tạo, chung sức, đồng lòng mang Hóc Môn phát triển xứng tầm bề dầy lịch sử của huyện, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của tp. Có thể nhất định trong 2 cuộc kháng chiến Hóc Môn là vành đai đỏ của tp Sài Gòn; sau 30.4.1975, Hóc Môn là vành đai xanh của tp Hồ Chí Minh; bước vào quá trình đổi mới Đảng bộ, Nhân dân Hóc Môn đang phấn đấu sớm trở thành đô thị sinh thái của tp Hồ Chí Minh.

Đảng bộ huyện Hóc Môn